Wie zijn de mannen die het ontwerp van de gebouwen onder en aan het dakpark bedenken? Tegen welke uitdagingen lopen ze aan?

Butzelaar Van Son
Architectenbureau ‘Butzelaar Van Son’ werd in 1998 opgericht door Wouter Butzelaar (1960) en Max van Son (1961). Zij werken aan uiteenlopende projecten in zowel utiliteits- als woningbouw. Tevens verrichten zij studies naar revitalisering van stedelijke gebieden, waarin multifunctionele gebouwen een belangrijke plaats innemen.” Zo luidt de introductietekst van hun website.

Het klinkt wat vaag voor mij. “Dit wordt vast een saai en droog interview” denk ik stiekem van te voren. Maar niets blijkt minder waar! Wat een spontane, enthousiaste mannen zijn Wouter en Max. Ze vertellen vol vuur over ‘hun’ gebouwen aan de ‘strip’ tussen Marconiplein en Hudsonplein, en het uur vliegt om….

Wedstrijd gewonnen
In 2002 schreef de Gemeente Rotterdam een prijsvraag uit waar wij in opdracht van Dura Vermeer een inzending voor hebben gedaan. Elf marktpartijen deden mee waarvan er vier zijn geselecteerd voor de tweede ronde. Uit die ronde zijn wij uiteindelijk gekozen.

Waarom jullie? Goeie vraag, dat weten we natuurlijk niet precies.  Er waren een aantal complexe factoren… Op het dak van het gebouw komt een park! Er zal een enorm gewicht op rusten. Je zou dan vele kolommen nodig moeten hebben om dit te dragen. Onze oplossing was gebaseerd op het principe van een oude ‘vakwerk constructie’ die bestaat uit gekruiste spanten. Daardoor verdeel je de krachten en heb je minder dragers nodig.

Dit was een goede vondst! Wij hadden waarschijnlijk een creatieve oplossing bedacht en gecombineerd met functionaliteit en een redelijk kostenplaatje.

En wat was de prijs die jullie gewonnen hebben? “Dat we het project mogen uitvoeren! Geen geld zoals men vaak denkt.”

Hoe ging het toen verder? “We zijn zo’n vier jaar samen met de andere betrokkenen waaronder de landschapsarchitecten het  project concreter gaan maken.  Soms was er een adempauze, of veranderden de omstandigheden ter plekke. Het is een constant proces van aanpassen en bijschaven. De situatie was in het begin ook nog anders, omdat er twaalf treinsporen lagen waar rekening mee gehouden moest worden. In de loop der tijd zijn deze komen te vervallen, waardoor we veel meer vrijheid kregen. Daar waren we dus erg blij mee.”

Samenwerking met de parkontwerpers
Waar liggen de uitdagingen voor jullie in dit project? “De grootste uitdaging bij dit project is toch wel de samenwerking met de landschapsontwerpers van het park bovenop het gebouw. We moeten ons constant afvragen ‘waar houdt het gebouw op en begint het park’. En de overgangen tussen park en gebouw zo vloeiend mogelijk laten verlopen. Het feit dat er een heel park bovenop een gebouw komt is op zich natuurlijk vrij uniek voor Nederland. We moeten rekening houden met veel zaken zoals: de enorme hoeveelheid gewicht die de aarde en bomen met zich meebrengen. We moeten nadenken over de afwatering, waar die bomen gaan komen en daar extra verstevigingen aanbrengen, of de boomwortels niet over dertig jaar door het plafond heen gaan groeien enzovoorts….

Zijn er elders in de wereld soortgelijke constructies aanwezig? “Ja, in Parijs! En ook eigenlijk in Amsterdam; waar op het Museumplein een parkeergarage is gebouwd. Daarbovenop ligt gewoon weer gras en staan bomen. Aan de randen van de parkeergarage, dat wel. Dit in tegenstelling tot bij ons park. In Rotterdam komen er overal bomen in het park. Het unieke hier is dat we een stuk dieper kunnen gaan en dat het park glooiend loopt richting Hudsonstraat, waar je uiteindelijk weer op straatniveau eindigt.”

Gaan jullie ook kijken in Parijs? “Een aantal jaar terug is er inderdaad al een excursie geweest. En in mei gaan we weer. Om inspiratie op te doen en ons goed bewust te zijn van alle mogelijke problemen die zich voor zouden kunnen doen.”

Gebouwen onder het park Vertel eens iets meer over de gebouwen? “Het kopgebouw, gesitueerd aan het Marconiplein wordt de eyecatcher. Het bevat 23.000m2 vloeroppervlak en heeft een eigen parkeervoorziening. Het geheel zal eruit gaan zien als een soort ‘gepolijste steen’, een zwerfkei die boven het park uittoornt. Hierin zal een school of bedrijf(ven) gehuisvest worden. Waar de keus op zal vallen is nu nog onbekend, daarover lopen diverse gesprekken”.

Lijkt me best belangrijk om zo snel mogelijk te weten wat de bestemming wordt? “Dat is wel belangrijk. Voor we een definitief ontwerp kunnen maken, moet er wel een beslissing genomen zijn. Een onderwijsgebouw bijvoorbeeld, brengt heel andere eisen met zich mee. De trappen zullen breder worden dan in een kantoorgebouw, om maar eens wat te noemen.”

Wat betekent het gebouw in het midden? “In het middengebouw vestigen zich bedrijven en detailhandel. Tussen het park en de bedrijven komt een grote parkeergarage. Ook maken we er een paviljoen en een orangerie. Hierin komt  horeca. Aan alle kanten komen terrassen zodat je uitzicht krijgt over het gehele park. Vanaf de straat kun je via het paviljoen het park betreden.

En het laatste gebouw aan het Hudsonplein? We noemen dat het staartgebouw. Op dit moment is het idee om daar een theaterfunctie aan te geven. Dat zou natuurlijk fantastisch zijn. Maar dat is nog niet zeker. We hebben er in het ontwerp wel rekening mee gehouden. Zelfs met de mogelijkheid om buitenproducties in het park te kunnen laten plaatsvinden! Achter het theater ligt het ‘Diepenveen complex’ waarin momenteel al culturele- en kunst instellingen huisvesten. Dit sluit mooi aan bij de geplande theaterfunctie.”

Tot slot, moeten jullie concessies doen, iets wat je graag zou realiseren maar wat niet door kan gaan? “Dat is een gewetensvraag. Je zou je het liefst zoveel mogelijk willen uitleven. Bergen maken in het park! Dat worden dan uiteindelijk glooiingen omdat dat praktisch gezien beter haalbaar is. Ook qua waterpartijen hebben we wel ideeën, over bijvoorbeeld een watermuur. Maar of dat doorgaat is de vraag. Het moet op een natuurlijke manier ingepast kunnen worden. We willen geen gimmick waar niemand wat aan heeft…….
En het kopgebouw vraagt om met heel bijzondere materialen te werken, maar daar hebben we met de kosten te maken. Het beeld dat wij graag zouden willen, kunnen we vergeten. Dat is niet haalbaar. Maar daar zit ook juist weer de uitdaging; om binnen het budget toch het maximale eruit te halen! En dat is waar we met elkaar hard aan werken!”